Trauma kan je leven op zijn kop zetten, en voor mensen die lijden aan Post-Traumatische Stress Stoornis (PTSS) kan het een constante strijd zijn om emotioneel evenwicht te vinden. In deze context is de ‘window of tolerance’ (het tolerantievenster) een nuttig concept dat kan helpen om de complexe dynamiek van emotioneel welzijn beter te begrijpen. Deze blog zal dieper ingaan op wat dit concept inhoudt en hoe het van pas kan komen tijdens traumatherapie.
Wat is de Window of Tolerance?
Stel je voor dat je emotionele staat een bal is die op en neer beweegt binnen een vensterframe. Wanneer je binnen dit ’tolerantievenster’ blijft, functioneer je doorgaans op je best. Je kunt helder denken, beslissingen nemen en stress beheersen zonder overweldigd te raken.
Echter, voor mensen met PTSS of andere trauma-gerelateerde problemen, kan dit venster aanzienlijk vernauwd zijn. Als je buiten dit venster komt, kun je in een staat van hyper-arousal (overprikkeld) raken—gekenmerkt door symptomen zoals angst, paniek en hypervigilantie. Aan het andere uiteinde kun je hypo-aroused (onderprikkeld) worden, wat zich manifesteert als gevoelens van onthechting, verdoving en hulpeloosheid.
Bron illustratie: Jade Emery in Psychology Today
Hoe Helpt Dit in Traumatherapie?
Het besef van je eigen ‘window of tolerance’ en het vermogen om deze te verbreden, kan een centraal onderdeel zijn van het herstelproces bij PTSS. Behandelingen als mindfulness, EMDR en lichaamsgerichte therapie kunnen hieraan bijdragen. Maar hoe ziet dat er in de praktijk uit?
Een Praktijkvoorbeeld
Je zit in een therapiesessie en bespreekt een zeer beladen herinnering. Terwijl je je verhaal doet, merk je dat je je afgekoppeld begint te voelen. Je gevoel verdoofd, je stem wordt monotoon en je ogen glazig en vermoeid: je bent in een hypo-aroused toestand geraakt. Zeker in het begin, heb je het vaak niet eens door dat het gebeurt.
Je therapeut merkt dit op en leidt je door enkele aardingsoefeningen: ademhalingsfocus, fysieke aanraking met de stoel en bewustwording van de ruimte om je heen. Deze interventies helpen je om weer binnen je ‘window of tolerance’ te komen, waar je je minder verdoofd en meer in staat tot verwerking voelt.
Door het begrijpen van deze dynamiek, besef je dat je niet ‘defect’ bent. Je hebt een neurologische en emotionele respons op trauma die begrijpelijk en behandelbaar is. Door het op te merken dat het gebeurt krijg je het steeds sneller door wanneer het gebeurt. In volgende sessies kun je deze inzichten gebruiken om je veerkracht te vergroten en je ‘window of tolerance’ te verbreden.
Conclusie
De ‘window of tolerance’ biedt een taal en een raamwerk voor zowel cliënten als therapeuten om de uitdagingen van emotionele regulatie en traumaverwerking beter te begrijpen. Het is als een kompas dat je helpt navigeren door het soms stormachtige landschap van emoties en reacties die volgen op traumatische ervaringen.
Dit concept is niet alleen een handige leidraad maar ook een hoopvolle boodschap. Het suggereert dat we met de juiste tools en inzichten ons ‘window of tolerance’ kunnen uitbreiden, waardoor we ons leven op een meer evenwichtige en minder ontwrichtende manier kunnen ervaren, zelfs na het doormaken van significante trauma’s.
Door dit bewustzijn te hebben, kun je actief deelnemen aan je eigen herstelproces, wat je sterker maakt in het omgaan met toekomstige stress en uitdagingen. Het maakt de ‘window of tolerance’ tot een krachtige sleutel voor emotioneel herstel en een kwalitatief beter leven na trauma.